Η πιο μαύρη εβδομάδα στην ιστορία της Ευρώπης έχει χαρακτηριστεί η εβδομάδα 1η-8 Μαΐου, από την αυτοκτονία του Χίτλερ έως την άνευ όρων συνθηκολόγηση της Γερμανίας. Μια εβδομάδα, διαβουλεύσεων, απεγνωσμένων ενεργειών των πρώην αξιωματικών και αξιωματούχων του Ράιχ, για μια καλύτερη τύχη για αυτούς ή για τη χώρα τους, εβδομάδα που έγιναν σφαγές και εκτοπίσεις Γερμανόφωνων ή Γερμανικών πληθυσμών που κατοικούσαν σε γειτονικές χώρες πολλές φορές δεκάδες χρόνια πριν την έλευση του Ράιχ, με χαρακτηριστική περίπτωση αυτή των Τσέχων Σουδιτών. Εγκλήματα που αποκρύφθηκαν, γιατί τα δικαιολόγησε τότε αλλά και για κάποιους και τώρα η σκληρότητα των Ναζί τα προηγούμενα χρόνια. Η αντεκδίκηση, δικαιολογήθηκε και πλέον αποκαλύπτεται, δείχνοντας απλά την ποιότητα του νικητή, που αν του δινόταν η ευκαιρία θα ήταν εξίσου σκληρός με τον νικημένο, απλά όλα αλλάζουν όταν ντυθούν με τον λαμπρό μανδύα της νίκης και της «ηθικής» δικαίωσης.

Πολλά από τα στοιχεία που αναφέρονται στο βιβλίο είναι γνωστά αν και ο Volker Ullrich έχει κάνει πολύ καλή δουλειά συλλέγοντας και συγκεντρώνοντας τα πάντα, σαν επανάληψη πριν τις κατατακτήριες εξετάσεις. Ξεκινά εύλογα με το τέλος του Χίτλερ και την δημιουργία της «επίσημης» κυβέρνησης του Νταίνιτς, στην οποία όλοι προσπαθούν να έχουν ένα ρόλο, ελπίζοντας στην διαπραγματευτική της ικανότητα με τους συμμάχους. Οι μάχες για μια θέση και το παρασκήνιο, τα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών και οι εσωκομματικές έριδες των μελών του Ναζιστικού κόμματος, θυμίζουν τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ, απλά εδώ είναι καταγραμμένα τα εγκλήματα πολέμου. Μοιρασμένο σε ημέρες το βιβλίο είναι ταυτόχρονα ιστορική καταγραφή αλλά και ημερολόγιο που οδηγεί στο αναπόφευκτο.

Είναι η παρουσίαση των παράλληλων ιστοριών που κάνει το βιβλίο κάτι παραπάνω από ένα ακόμη βιβλίο ιστορίας. Η παρακολούθηση της κυβέρνησης Νταίνιτς, να προσπαθεί να κυβερνήσει δίχως εξουσία. Οι αυτοκτονίες όσων δεν ήθελαν να συνεχίσουν σε μια Γερμανία ηττημένη , όπως της οικογένειας Γκαίμπελς που συγκλονίζει με τους γονείς να στέλνουν οικειοθελώς τα παιδιά τους στο θάνατο, γιατί ένας παράφρων ηγέτης επέλεξε την ίδια οδό. Ταυτόχρονα στην Σοβιετική Ένωση οι μελλοντικοί δήμιοι της Ανατολικής Γερμανίας, προετοιμάζονται υπό το άγρυπνο μάτι των Σοβιετικών, να μεταλαμπαδεύσουν την «Σοβιετική» δημοκρατία, με τον Ουλμπριχτ να σχεδιάζει μια νέα Γερμανία, δίχως να ρωτήσει τους Γερμανούς, που θεωρεί ότι δεν μπορούν και δεν πρέπει, ως μολυσμένοι από την Ναζιστική ιδεολογία ή έστω επιρροή, να έχουν γνώμη.

Στις 2 Μαΐου 1945 παρακολουθούμε τους Ρώσους να λεηλατούν τα πάντα στο Βερολίνο, ως εκδίκηση για τα δεινά στη χώρα τους, βλέποντας έστω και ίχνη ευμάρειας στο βομβαρδισμένο πλέον Βερολίνο, που δεν συμβαδίζει με τα δικά τους πρότυπα, όντας ένα μεγάλο μέρος αγρότες με ελάχιστα υπάρχοντα στην κατοχή τους. Η οικειοποίηση των πάντων από ρολόγια έως έργα τέχνης και φυσικά των γυναικών δια της βίας αρχικά και με το δόλωμα φαγητού στη συνέχεια είναι η πραγματικότητα, ενόσω ο Νταίνιτς προσπαθεί να συνθηκολογήσει, ελπίζοντας σε σύγκρουση Σοβιετικών και Δυτικών ή έστω τη συνέχιση των εχθροπραξίων στο Ανατολικό Μέτωπο για να διασώσει πολίτες και στρατιωτικούς από τα χέρια του «Κόκκινου Στρατού». Η ελπίδα του για μερική συνθηκολόγηση θα διαψευστεί σύντομα και οικτρά. Αντίθετα κάποιοι πιο γρήγοροι όπως η Γ Στρατιά στην Ιταλία, παρακάμπτοντας πολλές φορές την Κεντρική διοίκηση δίνουν με μερική συνθηκολόγηση τέλος σε ένα χαμένο οριστικά πλέον πόλεμο. Το κυνήγι των επιστημόνων με τις γνώσεις για τα οπλικά συστήματα του Ράιχ, ιδίως των πυραυλικών είναι το άλλο θέμα που θα χαρακτηρίσει την εβδομάδα της συνθηκολόγησης με τον Φον Μπράουν να αποτελεί το έπαθλο των Αμερικάνων που θα αναδειχθεί αργότερα στον οδηγό του αγώνα για την κατάκτηση της Σελήνης. Ο ρόλος του στο Πενεμούντε και το θάνατο των εργατών-σκλάβων αποσιωπήθηκε και στη σύλληψη του και για πολλές δεκαετίες αργότερα.

Στις 3 Μαΐου 1945 διερευνητικές συζητήσεις στο Φλένσμπουργκ με τους διοικητές των κατεχόμενων χωρών με την ελπίδα παράδοσης στους Δυτικούς συμμάχους. Την ίδια στιγμή το Αμβούργο παραδίδεται αμαχητί όταν ακόμη και οι σκληροπυρηνικοί Ναζί προετοιμάζουν το μέλλον τους και η άνευ όρων αντίσταση δεν έχει μέλλον, μόνο το θάνατο ως κατάληξη. Οπότε είναι προτιμότερο να εμφανιστούν ως ανθρωπιστές που προστατεύουν την πόλη και τους κατοίκους της. Ταυτόχρονα η νέα πραγματικότητα είναι το ημερολόγιο της Ανώνυμης: μαζικοί βιασμοί στο Βερολίνο, μια σελίδα της Σοβιετικής ιστορίας που θα ήθελαν να ξεχάσουν και οι ίδιοι οι Σοβιετικοί αλλά τη δικαιολογούν ως ανάγκη εκτόνωσης ενός Στρατού που υπέφερε τα πάνδεινα μέχρι να νικήσει. Γεγονότα που η σύγχρονη Γερμανία έκανε δεκαετίες για να κοιτάξει και αντιμετωπίσει τους βιασμούς της νίκης . Ενώ έχουν αρχίσει διαπραγματεύσεις με τον στρατηγό Μοντγκόμερι για μερική συνθηκολόγηση στη βορειοδυτική Γερμανία, που δείχνουν στους Γερμανούς, το άρρηκτο μέτωπο υπέρ της άνευ όρων συνθηκολόγησης των Συμμάχων

Στις 4 Μαΐου 1945 έχουμε Υπογραφή μερικής συνθηκολόγησης στη βορειοδυτική Γερμανία, στη Δανία και την Ολλανδία και συνθηκολόγηση και άλλων στρατιών και μονάδων του πεζικού δίχως όρους, με επιλογή θάνατο από βομβαρδισμούς ή ζωή στην αιχμαλωσία. Η περιγραφή της κατάκτησης του Μπέργκχοφ της ορεινής κατοικίας του Χίτλερ, η λεηλασία και η φωτογράφηση των Κλάους Μαν και Λι Μίλερ (Εβραϊκής καταγωγής Αμερικανίδα πολεμική ανταποκρίτρια) στη μπανιέρα του νεκρού δικτάτορα στο διαμέρισμα του στο Μόναχο. Η ιστορία που γυρίζει σελίδα. Ο Αντενάουερ διορίζεται δήμαρχος της Κολωνίας προωθώντας τον εαυτό του σε θέσεις χωρίς πολιτική ευθύνη προετοιμάζοντας το μεταπολεμικό μέλλον του. Ταυτόχρονα περιγράφεται μέσα από πηγές από τον Ullrich η καθημερινή ζωή στα ερείπια. Πως οι Γερμανοί είναι έτοιμοι να ακολουθήσουν τον επόμενο αρχηγό και να ανοικοδομήσουν τη χώρα τους, γιατί κανείς δεν ήξερε και έφταιγε για τίποτα. Συλλήψεις Ναζί εγκληματιών που προσπαθούν να διαφύγουν και η απελευθέρωση των «εξεχόντων κρατουμένων» από το Νταχάου, εικόνες φρίκης και λύτρωσης την ίδια μέρα, με μερικές ώρες διαφορά.

Στις 5 Μαΐου 1945 έχουμε σύσταση της «εκτελεστικής κυβέρνησης του Ράιχ», ουσιαστικά χωρίς να το θέλουν θα αναλάβουν την παράδοση και υπογραφή για το τέλος του χιλιόχρονου Ραιχ. Στην Τσεχία το καζάνι ξεχειλίζει με εξέγερση στην Πράγα, απειλή για αντίμετρα από τον τοπικό διοικητή , που αναγνωρίζοντας το μάταιο των ακραίων ενεργειών τελικά διαφεύγει. Είναι η αρχή άγριων διώξεων της Γερμανικής μειονότητας και των συνεργατών τους. Το άλλο θέμα που απασχολεί τους συμμάχους, οι εκτοπισμένοι στη Γερμανία. Ως εργάτες καταναγκαστικής εργασίας ή κρατούμενοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης , οι «απάτριδες». Η Έκκληση του Αϊζενχάουερ στους «απάτριδες» ή «Displaced Persons» (DP), η τύχη των καταναγκαστικών εργατών , ο Επαναπατρισμός των DPs , Οι Εβραίοι DPs η απελευθέρωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν μέσα από τα μάτια του Σιμόν Βίζενταλ. Αθώοι που βρίσκουν τραγικό θάνατο στο μεταίχμιο της απελευθέρωσης από φανατικούς Ναζί, που την επόμενη μέρα αρνούνται τα πάντα, περιπλανώμενοι σε μια άναρχη Γερμανία, που οι ακρότητες εναντίον τους, από απλούς πολίτες δείχνουν πόσο βαθιά έχει ριζώσει η θεωρία της ανώτερης φυλής και ο αντισημιτισμός στους απλούς Γερμανούς.

Στις 6 Μαΐου 1945 έχουμε διαπραγματεύσεις των Φρίντεμπουργκ και Γιοντλ στη Ρεμς, δίχως αντίκρισμα . Ο Χάινριχ Χίμλερ απολύεται και ο Νταίνιτς κάνει το δικό του ξεκαθάρισμα , ελπίζοντας σε καλύτερη αντιμετώπιση της «Στρατιωτικής» και όχι Ναζιστικής κυβέρνησης του αν και αποκαλεί τον εαυτό του, διάδοχο του Χίτλερ. Περιγραφές για την «πορεία θανάτου» στο Χέλμπρεχτ και τις «Πορείες θανάτου» των κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, για να εξαφανιστούν τα πειστήρια, στο τέλος του Τρίτου Ράιχ, δίχως νόημα και δίχως ανθρωπιά, ως το τέλος, μέχρι οι φρουροί να φοβηθούν και να εξαφανιστούν μέσα στη νύχτα ακούγοντας Σοβιετικά ή Αμερικανικά άρματα μάχης να πλησιάζουν . Η παράδοση του «φρουρίου» Μπρεσλάου , αφού αποτέλεσε ένα οχυρό που μόνο αίμα ζητούσε και κατέληξε ένας σωρός ερειπίων. Περιγράφεται επίσης η επανίδρυση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας (SPD) στο Ανόβερο από τον Κουρτ Σουμάχερ και τα σχέδια για τη νέα Σοσιαλιστική Γερμανία και αναμόρφωση των πολιτών της.

Στις 7 Μαΐου 1945 έχουμε την περιγραφή της Υπογραφής της συνθήκης άνευ όρων παράδοσης στη Ρεμς, με τους Γερμανούς αξιωματικούς να μην αντιλαμβάνονται την ευθύνη τους για τα χρόνια πολέμου και φρικαλεοτήτων. Ενδιαφέροντα στοιχεία έχουμε για την επίσκεψη της Μάρλεν Ντίτριχ στο Μπέργκεν-Μπέλζεν , την αναφορά στην αδελφή της και το ρόλο της στη Ναζιστική Γερμανία και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και την μετέπειτα σχέση τους, μεταπολεμικά αν και εκτός δημοσιότητας, για να μην αμαυρωθεί η εικόνα της σταρ, από τη συνεργάτιδα των Ναζί, αδελφή της. Ο πόλεμος τελειώνει όταν παραδοθούν τα όπλα. Η τελευταία σφαγή στο Άμστερνταμ και η Γερμανική κατοχή στην Ολλανδία το αποδεικνύουν, μιας και η εμφάνιση των Καναδών στρατιωτών θα καθυστερήσει και θα οδηγήσει σε ένα αιματοκύλισμα , επιθανάτιο ρόγχο των Ναζιστικών στρατευμάτων στη χώρα. Κάπου εδώ έρχεται και η περιγραφή της μοίρας της οικογένειας Φρανκ, που άφησε πίσω της ,το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, μνημείο ανθρωπισμού και ελπίδας σε ένα σκοτεινό κόσμο.

8 Μαΐου 1945, η τελευταία ημέρα της διαβολοβδομάδας της Ευρώπης. Η τελετή της υπογραφής της συνθήκης άνευ όρων παράδοσης επαναλαμβάνεται στο Βερολίνο , γιατί έτσι πρέπει. Το ζητάνε οι Σοβιετικοί και οι κάμερες. Ο Vollker περιγράφει την παραίτηση της κυβέρνησης Νταίνιτς, μιας κυβέρνησης με εμβέλεια δράσης μερικών τετραγωνικών χιλιομέτρων. Μιας κυβέρνησης που συνετέλεσε στη γένεση του μύθου της «καθαρής Βέρμαχτ» που απλά πολέμησε για την «υπεράσπιση» ης Γερμανίας. Την ίδια ημέρα μετά από καταγγελίες η ομάδα των Αμερικανών στρατιωτών με αρμοδιότητα την ανάκτηση των κλεμμένων έργων τέχνης από τους Ναζί και επιστροφή τους στους ιδιοκτήτες τους, η ομάδα «Μνημείων άνδρες» στο αλατωρυχείο της Αλτάουζε κάνει την ανακάλυψη του αιώνα, με έργα τέχνης που ακόμη και σήμερα δεν έχουν βρει όλα τους κατόχους τους. Έχουμε την αυτοκτονία του Γιόζεφ Τερμπόβεν στο Όσλο που σηματοδοτεί το τέλος της γερμανικής κατοχής στη Νορβηγία . Την συνθηκολόγηση ακολούθησε η σύλληψη των Γερμανών αξιωματούχων, οι ανακρίσεις στο Μπαντ Μόντορφ και η άρνηση και απώθηση όσων έγιναν στο διάστημα 1933-1945. Προάγγελος της αναγέννησης μιας νέας, άσπιλης Δ. Γερμανίας , συμμάχου των Δυτικών στον επερχόμενο Ψυχρό πόλεμο και μιας ΛΔΓ επίσης άσπιλης συμμάχου των Σοβιετικών, ενάντια στην Καπιταλιστική Δύση.

Η 8η Μαΐου σηματοδοτείται από Γιορτές και πανηγυρισμούς: η «Μέρα της νίκης» στην Ευρώπη, η ημέρα που έληξε κατ όνομα μόνο ο Ναζισμός και η θεωρία της ανωτερότητας στην Δ. Ευρώπη. Ακολούθησαν ο Σοβιετικός φασισμός και δυστυχώς για εμάς η αναγέννηση της Γερμανίας που έχοντας πάρει το μάθημα της, προτίμησε τον οικονομικό πόλεμο με τις θεωρίες ανωτερότητας και τους τεμπέληδες του Νότου, να διαφέρουν ελάχιστα από όσα έλεγαν μέχρι τις 8 Μαΐου οι πρόγονοι τους. Ένα βιβλίο με πολλά στοιχεία, ενδιαφέρουσα αν και χαλαρή εσωτερική σύνδεση που θα προσθέσει στοιχεία στις γνώσεις σας για την πιο σημαντική και παραγνωρισμένη στην Ελλάδα εβδομάδα της Ευρωπαϊκής ιστορίας.