top of page
Εικόνα συγγραφέαStelios Basbayiannis

"Η εξαφάνιση του Γιόζεφ Μένγκελε" Olivier Guez (Κριτική)


Η βασική πρωτοτυπία του συγκεκριμένου βιβλίου, είναι οτι διαβάζεις την μυθιστορηματική βιογραφία, ενός ανθρώπου, που ανήκει στους πλέον διαβόητος βασανιστές της ιστορίας. Η ιατρική του παιδεία και το αχαλίνωτο των πειραμάτων του στο Άουσβιτς, καθιστούν τον Μένγκελε , συνώνυμο των φρικαλεοτήτων του Β ΠΠ. Η αλήθεια είναι οτι οι Ιάπωνες στρατιωτικοί γιατροί στηνκατεχόμενη Κορέα και Μαντζουρία τον συναγωνίστηκαν, απλά δεν έτυχαν της μυθιστορηματικής διαφυγής του. Αντίθετα συνεργάστηκαν με τους Αμερικάνους και επέστρεψαν στις παλιές τους θέσεις.


Ο Olivier Guez έχει συγκεντρώσει ένα μεγάλο όγκο υλικού από αρχεία, βιογραφίες και αφηγήσεις. Σκιαγραφεί ένα αμετανόητο Ναζί, υπέρμαχο της φυλετικής ανωτερότητας και καθαρότητας, που βρίσκει καταφύγιο στη Νότιο Αμερική, σε δικτατορικά καθεστώτα που λατρεύουν την εξουσία και τη δύναμη. Η Αργεντινή του Περόν, είναι ο πρώτος του σταθμός, αλλά το δίκτυο διαφυγής των Ναζί, δεν λειτουργεί όπως θα ήθελε και ο πρώην αξιωματικός των SS, αναγκάζεται να δουλέψει και να συγχρωτιστεί με μετανάστες και τον απλό κόσμο. Εδώ είναι και το ενδιαφέρον του βιβλίου, που παύει να μιλά για την ιστορία στο τρίτο πρόσωπο και σε μεταφέρει στην ψυχοσύνθεση του "κυνηγημένου" Μένγκελε. όχι ως του πιο διαβόητου φυγά, αλλά ως ακόμη ενός Ναζί, που κρύβεται , ελπίζοντας στη σύγκρουση ΕΣΣΔ- Δυτικών.


Από εκεί και πέρα, οι αποκαλύψεις για τους υπόλοιπους Γερμανούς και συνεργάτες τους από άλλες χώρες, είναι κάτι γνωστό σε όποιον έχει ασχοληθεί με τα του ΒΠΠ. Ο Περόν και η κάλυψη του, αλλά και η ίδια η οικογένεια Μένγκελε με τα εργοστάσια αγροτικών μηχανήματων, φωτίζουν πτυχές άγνωστες σε πολύ κόσμο, για το πως επιβίωσε ο "γιατρός".

Θα προκαλέσει εντύπωση, η αδράνεια της Γερμανικής δικαιοσύνης να κυνηγήσει τους υπευθύνους των μαζικών δολοφονιών και πειραμάτων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αν διαβάσει κάποιος το "Οι Ναζί της διπλανής πόρτας" του Eric Lichtblau (Ποταμός), δεν θα εκπλαγεί, όπως και αν δει την Γερμανική ταινία για τον εισαγγελέα που ουσιαστικά έδωσε τον Αιχμαν στους Ισραηλινούς. Η Ευρώπη και η Γερμανία έμπαιναν στον ψυχρό πόλεμο και ελάχιστα ενδιαφέρθηκαν για ένα παρελθόν, που στη εποχή του εξυπηρέτησε πολλούς. Ο Μένγκελε σωστά αναρωτιέται, γιατί αυτός είναι φυγάς και ο καθηγητής του στο Πανεπιστήμιο, συνεργός στις έρευνες του και υπεύθυνος εξανδραποδισμού φυλών αυτοχθόνων στην Γερμανική Αφρική παρέμεινε στο απυρόβλητο. Μιλά με περιφρόνηση για τον Αιχμαν αλλά ριγεί μπροστά στα νέα της σύλληψης του.


Ο "άνθρωπος" Μένγκελε, περιγράφεται ως ήταν και έμεινε ως το τέλος της ζωής του, αμετανόητος για τα εγκλήματα του, ρατσιστής, απάνθρωπος, υπερόπτης και χρηστικός. Ζει μέσα από τους μύθους της Ναζιστικής Γερμανίας που θαυμάζουν οι Γερμανοί της Νοτίου Αμερικής που τον φυγαδεύουν και υποθάλπουν όταν η μανία καταδιώξεως του, μετά τη σύλληψη του Αιχμαν έχει πάρει διαστάσεις υστερίας. Ο ξεπεσμός του πρώην εύπορου και νυν φυγά Μένγκελε, σε κρατά σε αγωνία, καθώς το Ισραήλ, τον πλησιάζει και τελικά τον χάνει. Από τη στιγμή που φεύγει από την Αργεντινή, ο μόνος του εχθρός είναι πλέον η μανία καταδίωξης του, αλλά και ο χρόνος.


Η προσπάθεια του να επανενωθεί με τον γιό του, με τραγικά αποτελέσματα, καθώς ο ίδιος αρνείται οτι ήταν υπεύθυνος για τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, (υποστηρίζει οτι με τις επιλογές του για καταναγκαστική εργασία στους νεοεισερχόμενους, έσωσε και κάποιους) φωτίζει μια πλευρά, πέραν των γνωστών πειραμάτων του στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η εξάρτηση του από τους εκάστοτε βοηθούς του στην Βραζιλία, κάνουν το ανάγνωσμα όλο και πιο απαιτητικό. Τελικά πώς πέθανε? Τον πλησίαζαν ή ήταν θέμα τύχης και χρόνου? Ο Olivier Guez, χρησιμοποιεί κάθε πηγή, για να δώσει ένα βιβλίο στοιχείων, που στοχεύει στον φυγά άνθρωπο και λιγότερο στην ιστορική προσωπικότητα. Παράλληλα σκιαγραφεί την ιστορία της οικογένειας στη Γερμανία, τους διαρκείς και ισχυρούς δεσμός με τον "γιατρό'" και τη συνεχή οικονομική βοήθεια τους. Παρόλη την κατακραυγή, η οικογενειακή βοήθεια και η έλλειψη μετάνοιας για όσα έκανε και εκ μέρους του έκαναν οι φανατικοί ναζί , παραμένει το πιο δυνατό σημείο του βιβλίου. Η περίφημη ενοχή της μεταπολεμικής γενιάς που οδήγησε στην δημιουργία της RAF, βρίσκει εδώ τον πιο ισχυρό υποστηρικτή της.


Τα τελευταία χρόνια του Μένγκελε, ως γερασμένου φυγά, με προβλήματα υγείας, φοβίες, μοναξιά και σεξουαλικές διαθέσεις για νεότερες γυναίκες, απλά σκιαγραφούν το τέλος ενός διαβόητου βασανιστή, που δεν μετανόησε ποτέ και αποφάσισε μόνος για την παράδοση του στους Κριτές πέρα από αυτό τον κόσμο. Ο Guez προσφέρει ένα αξιόλογο βιβλίο, δίχως ίχνος μεροληψίας για μία βαθιά σκοτεινή προσωπικότητα. Εμπεριστατωμένο με πολλά στοιχεία για τον κοινωνικό περίγυρο, θα σας δώσει μια καλή εικόνα για τα δίκτυα διαφυγής των Ναζί στην Νότιο Αμερική αλλά και για το μίσος και το πάθος κάποιων εξ αυτών, όπως ο Μένγκελε, για τον μεταπολεμικό κόσμο. Η διαφυγή του Μένγκελε από τους συμμάχους με το βαλιτσάκι με τα αποτελέσματα των πειραμάτων του, βασίστηκε στην τύχη. Είχε αρνηθεί το τατουάζ των SS με την ομάδα αίματος ,όταν πρωτοκατατάχθηκε και αιχμαλωτίστηκε με ψεύτικα χαρτιά ,ως απλός στρατιώτης. Η φυγή του στηρίχτηκε πάλι στην τύχη, αλλά και οτι μετά τον 'Άιχμαν δεν συνελήφθη, γιατί ο Ισραηλινοί αναγκάστηκαν να ασχοληθούν με απαγωγές παιδιών από "Ορθόδοξους" Εβραίους. Η τύχη ήταν σύμμαχος του, μαζί με τις ερινύες που φαίνεται να τον είχαν στο τέλος της λίστας.




Προσωπικά το απόλαυσα ως μια ακόμα προσθήκη σε μια αμφιλεγόμενη εποχή, που όλοι γνώριζαν και κανείς δεν μιλούσε με αρκετά στοιχεία, που καταρρίπτουν μύθος, ειδικά για τη στάση των Ισραηλινών σε ο,τι αφορά το κυνήγι των εγκληματιών πολέμου και βέβαια της Γερμανικής κοινωνίας, για τους "δικούς" της ανθρώπους.

14 Προβολές0 Σχόλια

Πρόσφατες αναρτήσεις

Εμφάνιση όλων

Comentarios


bottom of page